Nhu cầu chơi thể thao vào buối tối đòi hỏi phải có hệ thống chiếu sáng đủ tiêu chuẩn để hoạt động thể thao được chuẩn xác. Chiếu sáng sân thể thao phục vụ cho các hoạt động thêt thao như: chiếu sáng sân bóng đá,chiếu sáng sân bóng chuyền, chiếu sáng sân cầu lông, chiếu sáng sân tennis, chiếu sáng sân golf, chiếu sáng sân bóng bàn…..Các hoạt đông thể thao này cần được đầu tư hệ thống chiếu sáng phù hợp hiệu quả.
Hệ thống chiếu sáng sân bóng cần được đầu tư bài bản
I/ Cấu tạo chung của hệ thống chiếu sáng thể thao
Hệ thống chiếu sáng thể thao nói chung được chia gói gọn thành 3 phần chính:
1.1 Cột đèn
Việc lựa chọn và thiết kế cột đèn phụ thuộc vào kích thước sân bóng và quy mô tổ hợp sân mà các cột được thiết kế khác nhau. Tùy theo chính sách tài chính hoặc yêu cầu kỹ thuật có thể sử dụng Bê tông li tâm, cột thép mạ kẽm.
1.2 Hệ thống điện cấp điện
Gồm nguồn điện, tủ điện điều khiển, dây cáp điện, và hào cáp ngầm. Hệ thống này không khá phức tạp tuy nhiên để tối ưu các loại tủ điện, đương đi dây điện nhằm tiết kiệm chi phí thì cũng cần được thiết kế một cách bài bản khoa học
Hệ thống sân bóng đều được cấu tạo với những phần cơ bản
1.3 Hệ thống đèn chiếu sáng
Trong những năm trước đây, hệ thống đèn cao áp Metal 400W được sử dụng nhiều trong chiếu sáng cho sân bóng đá mini. Tuy nhiên các loại đèn này có nhược điểm là quang thông kém, nhiệt lượng chuyển hóa nhiều tạo cho không khí oi bức hơn, thêm vào đó là tuổi thọ bóng không đảm bảo, thường giảm chất lượng đáng kể sau khoảng 6 tháng – 1 năm sử dụng. Một giải pháp mới hợp lý hơn, hiện nay với công nghệ đèn led chiếu sáng cho sân bóng có công suất đa dạng từ 100W đến 400W được sử dụng lắp chi chiếu sáng cho sân bóng đá mini. Với công nghệ chiếu sáng hiện đại, đèn pha led giải quyết được hầu hết các yêu cầu mà đèn chiếu sáng sân bóng đá mini cần thiết đáp ứng, đó là:
- Quang thông lớn, góc chiếu sáng rộng: đạt hiệu quả cao nhất trong chiếu sáng, phạm vi chiếu sáng rộng nên hạn chế tối đa việc phải lắp đặt các cột đèn.
- Công suất vừa phải, chỉ từ 100-400W cho mỗi đèn là có thể đáp ứng được nhu cầu của sân bóng, với chỉ khoảng 1-4 bóng cho mỗi cột đèn. Tiết kiệm tiền điện chi trả hàng tháng và tiết kiệm chi phí đầu tư dây cấp nguồn.
- Đèn pha led thường có cấu tạo vật liệu kim loại nguyên khối, mặt bóng đèn ghép hoàn toàn phía dưới hộp đèn nên tránh tối đa nước hoặc côn trùng lọt vào trong, bảo vệ 100% nhờ vậy, tuổi thọ đèn được nâng cao đáng kể.
- So với đèn cao áp, đèn pha Led có chi phí đầu tư ban đầu cao hơn, nhưng xét về hiệu quả kinh tế lâu dài thì chi phí chiếu sáng cho sân bóng mini đối với đèn pha led rẻ từ 2-3 lần các loại đèn truyền thống.
Hệ thống chiếu sáng khu thể thao được quy định với quang thông, công suất riêng
II/ Quy tắc, tiêu chuẩn chiếu sáng sân thể thao
Để thiết kế chiếu sáng cho các công trình thể thao, ta cần khảo sát các đặc điểm của công trình, cần đảm bảo những yếu tố sau:
– Hình dáng, kích thước công trình, kích thước khu vực cần chiếu sáng, màu sắc, vật liệu, tính phản xạ của mặt sân, khán đài, các vị trí có khả năng lắp đèn.
– Mục đích sử dụng của công trình thể thao: sân tập luyện hay thi đấu, có truyền hình không?
– Đặc điểm không gian nằm quanh công trình: nằm sát khu dân cư hay cạnh đường giao thông.
– Đặc điểm khí hậu: vận tốc gió tối đa, độ ẩm, sương mù…
– Nguồn điện cung cấp cho chiếu sáng: sử dụng trạm biến áp đã có hay phải xây trạm mới?
– Độ rọi trung bình và độ đồng đều phải đạt yêu cầu của tiêu chuẩn.
– Hạn chế độ chói của nguồn sáng.
Từ các đặc điểm của công trình để đưa ra các giải pháp chiếu sáng thích hợp, tuy nhiên cũng cần chú ý nếu có sự cố mất điện xảy ra. Đây là một trong những yếu tố kỹ thuật tiên quyết trong việc đưa giải pháp chiếu sáng khu thể thao. Từ đó, tiêu chuẩn chiếu sáng công trình thể thao ngoài trời được quy định trong TCXDVN 333:2005 được ban hành.
III/ Các loại đèn sử dụng phổ biến
– Đèn pha LED sân bóng: sử dụng chiếu sáng cho các sân vận động, sân bóng đá.
 |  |
| ĐÈN LED PURSOS SHP S V2 FLOOD LIGHT OSRAM | ĐÈN LED HIGHBAY GINOLED HO G2 OSRAM |
IV Quy trình thiết kế chiếu sáng cho khu thể thao
Các công trình thể thao quy mô lớn nhỏ như sân vận động, sân bóng đá, bóng bàn, cầu lông, tennis đều có những yêu cầu chung về chiếu sáng và từng loại sẽ có những nét đặc trưng riêng. Được quy định với quy chuẩn thiết kế như sau:
4.1 Hệ thống chiếu sáng trong nhà
Dựa vào diện tích của sân để ước lượng tổng công suất cần sử dụng và đưa ra phương án chọn đèn led phù hợp. Sân tập có diện tích nhỏ yêu cầu năng lượng sáng thấp hơn, số bóng công suất nhỏ hơn với số lượng ít. Sân vận động cần các bóng đèn cao áp, công suất cao, chiếu sáng tập trung tốt. Một hệ thống chiếu sáng sử dụng công nghệ led được ứng dụng cho hầu hết các công trình thi đấu, màu sáng đẹp, thật màu và công suất lớn, tiết kiệm điện và bền bỉ với thời gian mang lại sự tối ưu cho vận động viên và các nhà quản lý.
4.2 Hệ thống chiếu sáng ngoài trời
Điểm bất lợi của sân đấu ngoài trời là không có mái hiên che, do vậy mọi hệ thống trang thiết bị đều bị ảnh hưởng trực tiếp từ môi trường. Hệ thống đèn led chiếu sáng vì thế cũng phải đáp ứng các yêu cầu cao hơn về chống nước và chịu nhiệt. Nguyên liệu chế tạo các loại đèn này cũng cao hơn. Đặc biệt với bể bơi dưới nước đèn chiếu sáng phải là loại đèn chịu nước cực tốt.
V/ Dự án thực tế chiếu sáng thể thao do Ánh Sao thực hiện
Dự án sân Golf Long Biên
